12 kluczowych problemów w depresji
Depresja utarła się jako choroba osób smutnych, co oczywiście nie jest prawdą. Idealnie oddaje to fragment książki „Równia wznosząca” Alexa Korba.
Ludzie często myślą, że depresja polega jedynie na ciągłym poczuciu smutku, ale to coś o wiele więcej. Prawda jest taka, że ludzie cierpiący na depresję niekoniecznie czują smutek – często są odrętwiali, odczuwają pustkę w miejscu, gdzie powinny być emocje. Czują beznadzieję i bezsilność. Rzeczy, które kiedyś lubili, takie jak jedzenie, przyjaciele, hobby, nie sprawiają im już przyjemności, Gwałtownie maleje ich energia. Wszystko wydaje się trudne, ale nie potrafią wytłumaczyć dlaczego, ponieważ nie powinno takie być. Nic nie wydaje się warte wysiłku. Ciężko jest im zasnąć. Wszelkiego rodzaju ból odczuwają bardziej dotkliwie. Mają problemy z koncentracją i czują się zlęknieni, zawstydzeni, samotni. (Korb, 2019, str. 13).
1. Problemy ze snem.
Wydłużona faza REM w depresji skutkuje krótszym snem wolnofalowym. To sprawia, że sen staje się mniej relaksujący. Ogólne problemy ze snem są najczęstszym objawem depresji.
2. Wysoki poziom stresu.
Osoby w depresji doświadczają chronicznego stresu, co nie tylko wpływa negatywnie na liczne obwody mózgowe, lecz również jest zagrożeniem dla zdrowia osoby chorej. Przewlekły stres wzmaga stany zapalne w organizmie.
3. Brak poczucia szczęścia i ignorowanie pozytywnych informacji.
Dotknięty chorobą hipokamp m.in. ma trudności w „przypominaniu sobie” pozytywnych wydarzeń z przeszłości oraz nie potrafi tworzyć nowych, pozytywnych wspomnień.
Z tego powodu osoba chora ma problem z odczuwaniem szczęścia i przypomnieniem sobie, kiedy ostatnio była szczęśliwa. Traci wiarę w „happy end”, że jej działania przyniosą pozytywny skutek, jednak bez problemu przypomni sobie smutne chwile.
4. Wysoki poziom lęku.
Wzmożona aktywność ciała migdałowatego skutkuje nieustannym, wysokim poziomem lęku.
5. Problemy z koncentracją.
Problemy z koncentracją w depresji są powiązane z aktywnością przedniej części zakrętu obręczy, w której silnie skoncentrowana jest serotonina. Jej niższa aktywność jest jednym z powodów trudności z koncentracją.
6. Nasilenie się złych nawyków (np. odkładanie spraw na później).
Bardzo ważną rolę odgrywa tutaj pradawny obszar podkorowy znajdujący się pod powierzchnią mózgu o nazwie prążkowie. Odpowiada za nawyki i szukanie szybkiej przyjemności. Składa się z dwóch części; prążkowia grzbietowego oraz jądra półleżącego. Właściwe funkcjonowanie jest silnie uzależnione od dopaminy, której aktywność we wspomnianych strukturach jest niższa.
7. Przewlekły ból.
U osób cierpiących na depresję występuje większe prawdopodobieństwo cierpienia z powodu przewlekłego bólu oraz tendencja do większego zamartwiania się swoją chorobą. Objawy te pojawiają się na skutek zwiększonej świadomości doznań cielesnych, w której pośredniczy struktura w mózgu zwana wyspą.
8. Nadmierna emocjonalność (np. przypisywanie ludziom złych intencji).
Osoby cierpiące na depresję częściej odnoszą wrażenie, że znajomi krzywo na nie patrzą, wyśmiewają lub też ignorują je – nawet jeśli faktycznie tego nie robią.
Jedno z badań pokazało, że osoby z silniejszym objawami depresyjnymi oraz osoby obciążone ryzykiem wystąpienia depresji częściej interpretowały neutralny wyraz twarzy jako naznaczony emocjonalnie. Częściej również niewłaściwie interpretowały neutralny wyraz twarzy jako wyrażający smutek. Nawet jeśli obrazek nie zawierał żadnych emocji, ich mózgi dodawały wartość emocjonalną.
9. Utrata radości z rzeczy, które dawniej sprawiały radość.
Ograniczona aktywność w jądrze półleżącym m.in. tłumaczy, dlaczego tak się dzieje.
10. Utrata motywacji do działania (również ogólnej chęci do życia).
Spadek ilości serotoniny w brzuszno-przyśrodkowej części kory przedczołowej jest m.in. przyczyną spadku motywacji działania. W połączeniu z innymi objawami osoba chora może tracić ogólną chęć do życia.
11. Problemy z podejmowaniem decyzji (każda wydaje się zła).
Silnie reaktywny układ limbiczny odpowiadający za emocje przytłacza korę przedczołową, która odpowiada za racjonalne myślenie. Ciężko w takiej sytuacji się skoncentrować i wybrać opcję, która z większym potencjałem zakończy się pozytywnie.
12. Brak satysfakcji z relacji z innymi ludźmi.
Wynika to z rozstrojonego systemu działania „oksytocyny”, tzw. „hormonu miłości”, który jest podstawą tworzenia więzi społecznych czy miłości rodzicielskiej.
Warto dodać, że depresja może mieć różne nasilenie i przebieg. Jedno jest jednak pewne – znacząco obniża jakość życia, przynosi cierpienie, a czasem odbiera życie.
Jeżeli mielibyście ochotę uzupełnić swoją wiedzę z depresji, polecam wspomnianą w artykule lekturę.
Literatura:
Korb A., Równia wznosząca – jak pokonać depresję z pomocą neuronauki, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2019.
Czego nie mówi osoba z depresją?
Przygotowałem film, który ma być połączeniem wiedzy z neuronauki w lekkiej w przyswojeniu formie rozrywkowych filmików. Ciekawi Cię, czego nie mówi osoba z depresją? Przy okazji otrzymasz kawałeczek wiedzy z psychologii. Co z tego wyszło? Sami zobaczcie ?♂️??
Samospełniająca się przepowiednia (efekt Golema, efekt Pigmaliona)
Poruszam tematykę samospełniającej się przepowiedni. Nasze przekonania potrafią mieć sprawczą moc, co nie zawsze daje pozytywne rezultaty. Możemy jednak dobrze wykorzystać to zjawisko.
Lęk (fobia) przed matematyką to realny problem w szkolnych ławkach. Jak go pokonać?
Pamiętasz jeszcze lekcje matematyki? "Odpytywanie" pod tablicą? Jak się wtedy czułaś/czułeś? Sprawiało Wam to przyjemność czy było ogromnym stresem i udręką?